Sản xuất Một trăm linh một chú chó đốm

Phát triển cốt truyện

Nhà văn Dodie Smith viết tiểu thuyết "Một trăm linh một chú chó đốm" vào năm 1956. Năm 1957, khi Walt Disney đọc tiểu thuyết này, ông đã rất thích và nhanh chóng mua lại tác quyền. Nhà văn Dodie Smith luôn bí mật hy vọng rằng Disney sẽ chuyển thể tiểu thuyết thành phim. Disney nhờ Bill Peet chuyển thể câu chuyện. Đây là lần đầu tiên một phim điện ảnh của Disney có cốt truyện được viết chỉ bởi một người. Trong hồi ký của mình, Peet cho biết ông được Disney giao nhiêm vụ viết kịch bản thật cụ thể trước khi dàn dựng kịch bản. Vì Peet chưa bao giờ sử dụng máy đánh chữ, nên ông đã viết bản nháp sơ khảo bằng tay trên một tấm bảng lớn màu vàng. Ông thu gọn một vài tình tiết trong tiểu thuyết nguyên bản và phát triển rộng một số khác, trong đó có việc loại bỏ nhân vật chồng và con mèo của Cruella, và gom hai chó mẹ trong tiểu thuyết thành một nhân vật là Perdita trong phim. Peet cũng giữ lại phân cảnh Pongo và Perdita cùng trao hôn ước cùng lúc với chủ của chúng. Tuy nhiên hội đồng thẩm định kịch bản khuyến cáo rằng phân cảnh này có thể sẽ gây phản cảm đối với một số khán giả sùng đạo nếu như thú vật mà cũng lặp lại những lời long trọng của một nghi lễ theo tôn giáo như đám cưới. Phân cảnh này sau đó đã được làm lại để bớt tính tôn giáo bằng cách để Roger và Anita mặc đồ cô dâu chú rể.

Hai thàng sau, Peet hoàn thành kịch bản và cho đánh máy ra đàng hoàng. Disney cho biết kịch bản rất hoàn hảo và để Peet bắt đầu dàn dựng. Thêm vào đó, Peet sẽ đảm nhận luôn phần thu âm lồng tiếng dẫn truyện. Mặc dù không tham gia vào phần sản xuất các phim điện ảnh của hãng thuồng xuyên như những năm trước, Disney luôn có có mặc trong những buổi họp kịch bản. Khi Peet gửi cho nhà văn Dodie Smith xem những phác thảo nhân vật trong phim, bà hồi đáp lại rằng Peet đã phát triển truyện của bà rất tốt và các mẫu phác thảo trông đẹp hơn rất nhiều so với những mẫu minh hoạ trong sách.

Hình ảnh

Phương hướng nghệ thuật

Sau bộ phim Người Đẹp Ngủ Trong Rừng (1959) thất bại ở các phòng vé, đã có tin đồn râm ran rằng Disney sẽ đóng cửa phân xưởng sản xuất phim hoạt hình. Trong thời gian làm phim, Walt Disney đã bảo hoạ sĩ Eric Larson rằng: "Tôi không nghĩ chúng ta có thể tiếp tục được nữa, chi phí quá đắt." Tuy nhiên ông vẫn nung nấu một tình cảm sâu đậm cho phim hoạt hình vì ông xây dựng công ty dựa trên mục tiêu này.

Ub Iwerks, người đảm nhận những công đoạn đặc biệt tại xưởng phim, đã thử dùng kỹ thuật ảnh Xerox để hỗ trợ hoạt hoạ. Năm 1959, ông điều chỉnh máy chụp hình Xerox để chuyển các bản vẽ của các hoạ sĩ tham gia thành cel (giấy bóng trong suốt dùng trong vẽ phim hoạt hình) để loại bỏ quá trình đóng mực, vừa tiết kiệm thời gian và chi phí lại vừa đảm bảo tính tự nhiên của các yếu tố vẽ chì. Tuy nhiên, do còn một số hạn chế, nên máy chụp không thể giúp xoá bớt đi các nét phác thảo màu đen và cũng thiếu đi sự rực rỡ sinh động như tô mực bằng tay. Disney sử dụng kỹ thuật Xerox lần đầu tiên cho một số phân cảnh rừng gai trong phim Người Đẹp Ngủ Trong Rừng, và sử dụng hoàn toàn kỹ thuật này trong phim Goliath II. Trong phim 101 chú chó đốm, một trong những lợi ích của việc sử dụng kỹ thuật Xerox là giúp chế tác hoạt hoạ các con chó đốm dễ dàng hơn. Theo lời của Chuck Jones, với kỹ thuật này, Disney đã hoàn thành bộ phim trong thời gian chỉ bằng một nửa so với việc sử dụng kỹ thuật hoạt hoạ truyền thống để vẽ các con chó và đốm của chúng.

Ken Anderson là người đề xuất việc sử dụng kỹ thuật Xerox cho phim với Walt. Lúc ấy Walt đã không còn mấy mặn mà với phim hoạt hình và ông trả lời với Anderson rằng: "Ừ thì anh muốn thử cho vui thì anh cứ làm đi." Với phong cách vẽ trong phim, Anderson lấy cảm hứng từ hoạ sĩ tranh biếm hoạ người Anh tên Ronald Searle. Searle từng khuyên Anderson thử dùng bút Mont Blanc và mực Ấn Độ để thiết kế. Để thực hiện chuyển động của nhân vật trong phim, Anderson cũng tìm tòi sử dụng kỹ thuật Xerox trên một bức vẻ phông nền trước rồi sau đó ông dự định sẽ áp dụng kỹ thuậtnày trên toàn bộ hình ảnh. Làm việc cùng Anderson là hoạ sĩ phối màu Walt Peregoy, cả hai in riêng nét vẽ ra trên giấy vẽ trong suốt cel trước khi đặt lên phông nền. Thao tác này mang lại hiệu quả tương tự như kỹ thuật Xerox. Disney không thích cách vẽ này trong phim và cho rằng ông không thấy được sự "mộng mơ" như trong các phim khác của ông. Trong một buổi họp với Anderson và các nhân viên hoạt hoạ về tương lai của các phim sắp tới, Walt nói "Không bao giờ được làm phim cái kiểu như trong phim 101 con chó đốm này" và ông nhấn mạnh "Ken Anderson sẽ không được phép làm đạo diễn hình ảnh thêm một lần nào nữa".

Ken Anderson nhớ hoài việc này, nhưng sau đó Walt cũng tha thứ cho Anderson trong lần cuối Walt tới thăm xưởng sản xuất cuối năm 1966. Anderson thuật lại trong một bài phỏng vấn: "Ông ấy trong rất yếu. Tôi nói "Gặp lại ông, tôi rất mừng" và ông ấy nói "Anh biết anh làm gì trong phim Chó Đốm rồi đó." Ông ấy không nói gì thêm nhưng nhìn mắt ông, tôi biết ông ấy đã bỏ qua mọi chuyện và tôi nghĩ rằng trong suy nghĩ của Walt, những gì tôi làm trong phim 101 chú chó đốm cũng không đến nỗi tệ. Đó là lần cuối tôi gặp ông ấy. Vài tuần sau, tôi nghe tin ông qua đời."

Diễn mô phỏng

Cũng như các phim trước đó của Disney, diễn viên người thật sẽ diễn các động tác mô phỏng để xem cái nào được cái nào không trước khi quá trình hoạt hoạ bắt đầu. Nữ diễn viên Helene Stanley diễn mô phỏng động tác cho nhân vật Anita. Bà cũng làm tương tự cho các nhân vật trong phim Lọ Lem và nhân vật công chúa Aurora trong phim Người Đẹp Ngủ Trong Rừng. Nữ diễn viên Mary Wickes diễn mô phỏng cho nhân vật Cruella de Vil.

Chế tác hoạt hoạ cho nhân vật

Marc Davis là hoạ sĩ duy nhất cho nhân vật Cruella de Vil. Trong thời gian làm phim, Davis cho biết ông lấy ý tưởng cho nhân vật Cruella từ Bette Davis (chỉ cùng họ, không có dính dáng gì với Marc Davis), Rosalind Russel, và Tallulah Bankhead. Ông cũng lấy hình mẫu từ diễn viên lồng tiếng cho Cruella là Betty Lou Gerson để vẽ thêm phần xương gò má cho nhân vật. Sau đó Davis khen ngợi: "Giọng nói của Betty Lou là một trong những giọng nói xuất sắc nhất mà tôi từng có cơ hội làm việc chung. Một chất giọng như Betty Lou luôn tạo cho người nghe nhiều cảm hứng. Có cơ hội nghe giọng của cô mà không nắm bắt được để làm việc thì thôi coi như là uổng phí lắm!". Tóc của nhân vật Cruella có màu trắng/đen như các hình minh hoạ trong tiểu thuyết, Davis vẽ thêm kiểu rối bù cho sinh động hơn nhờ nhìn vào các tạp chí tóc từ 1940 cho tới thời điểm sản xuất phim. Áo khoác của Cruella được vẽ lố lăng thêm để phù hợp với tính cách mạnh bạo, và đường thân áo được tô đỏ vì "đỏ là màu có liên quan tới hình ảnh ác quỷ."

Tuyển diễn viên

Trước khi lồng tiếng cho các phim nổi tiếng như The Birds và The Time Machine, diễn viên người Úc Rod Taylor đã có nhiều năm kinh nghiệm trên đài phát thanh, và ông được nhận vai chú chú Pongo. Các nhà làm viên thận trọng tuyển các giọng lồng tiếng trầm hơn cho các chú chó so với giọng của các nhân vật ông bà chủ để nghe có lực hơn. Walt Disney ban đầu để nữ diễn viên Lisa Davis lồng tiếng cho nhân vật Cruella de Vil, nhưng cô thấy không thích hợp và cô muốn lồng tiếng cho vai Anita. Disney đồng ý sau khi để cả hai nữ diễn viên đọc kịch bản lần thứ hai